шалыс

шалыс
I
шал етістігінен жасалған ортақ етіс. Бірте-бірте төл тілге ауысып, сырласамыз, мұңдасамыз. Ажырасқанда сыбызғы ш а л ы с ы п, үні үзілгенше қоштасамыз (Т.Әлімқұлов, Сырлы наз, 118).
II
Шалыс күрес. Екі ойыншы бастарын қарсыласының аяқ жағына келтіріп, шалқасынан жатқан күйі, қолдарымен ұстаспай, оң аяқтарымен бірін-бірі сирақтарынан шалып алып, аударып түсіру күресі. Ш а л ы с к ү р е с ойыны жайлау үстінде, көк майсалы алаңда немесе кілем үстінде ойналады (Қ.Толыбаев, Бабадан, 120).

Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. . 2014.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Смотреть что такое "шалыс" в других словарях:

  • шалыс — зат. Аяқтан шалатын күрес әдісі …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • батыр шалыс — (Қар., Қарқ.) батырсымақ, батырлау …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • қира — сын. Түгі жақпарланып шалыс біткен …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • қаптырма — (Көкш., Қ ту; Рес., Омбы) күмістен жасалған камзолдың ілгегі. Қ а п т ы рм а тауып қадаса өте жақсы болар еді (Көкш., Қ ту). Байынан қорқатын бар қазақ әйелінің сасқалақтығына басып қамзолының қ а пт ы р м а л а р ы н жүгіртіп келе жатқан бойы… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • қот-қоттау — (Орал: Чап., Жымп.; Қ орда, Арал; Түрікм., Красн.; Қост., Жітіқ.) құтырту, елірту, қолтығына су бүрку, айдап салу. Сен қ о т қ о т т а п баланы жақтап отырсың, тентек болмай не қылсын (Орал, Чап.). Қойсаңшы, қ о т қ о т т а й бермей Қ орда.,… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ұтырды-тетірді — (Монғ.) кедір бұдырлы. Төрдегі сырмақты ұ т ы р д ы т е т і р д і сапты. Ұ ты р д ы т е т і р д і жол шаршатып тастады (Монғ.). Көбі мас. Жүріс тұрысы да шәлкем шалыс. Сөздері ұ т ы р л ы т е т і р л і. Әңгімем үзіліп, сөзім ұзынды қысқалы, ұ т ы …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • аралас — I арала етістігінен жасалған ортақ етіс. II Аралас неке. Екі ұлт өкілдерінің некелесуі. Осыған қарағанда а р а л а с н е к е д е н арылу қазіргі кезде мүлде мүмкін емес нәрсе тәрізді көрінеді (М. Құдайқұлов, Құпия ғашық., 10). Аралас сандар. м а… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • әдрес — зат. көне. Жібек шалыс шілтерлі мата. Ә д р е с еді көрпесі ай, Ол Жәдігер зарлайды. Байбөрінің еркесі ай! (Алпамыс, 172) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • қалпесымақ — сын. Аздаған қалпелік белгілері бар, қалпе шалыс. Әйелдердің жаулығындай ақ мәрлі ораған кейбір қ а л п е с ы м а қ т а р, су тиіп қасаңданған жүгері тәрізді басына көк шүберекті шалма қылған сопылар да отыр (Қаз. әдеб., 19.03.1976, 3) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • өрелі — сын. Аяғына өре салынған, өресі бар (жылқы). Ө р е л і ат деп бір алдыңғы аяғынан, бір артқы аяғынан шалыс шідерленген атты айтады (Ғ.Мүсірепов, Ұлпан, 68) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»